نگاهی به سریال «رحیل» از زاویه بازیگری/ از ورود متفاوت اندیشه فولادوند تا تیپ‌سازی هومن برق‌نورد!
تاریخ انتشار: ۳ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۴۸۶۶۹
در سال‌های اخیر کم آثار تاریخی متأثر از سریال‌های ترک ندیدیم که همه‌چیز را به گریم‌های پراغراق و طراح لباس و صحنه شلوغ متکی کردند؛ رحیل با به خدمت‌گیری گروهی از توانمندان تولید، سریالی تاریخی متکی بر شخصیت‌پردازی تازه و خوش‌آهنگ را رقم بزند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، یکی از ویژگی‌های سریال‌های تاریخی در همه ادوار معرفی قابلیت‌های تازه‌ای از بازیگران است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
داود میرباقری در سریال‌های امام علی(ع) و مختارنامه و مسعود جعفری جوزانی در سریال «در چشم باد» نیز انبوهی از بازیگران توانمند سینما و تئاتر و تلویزیون را به گونه‌ای به کار گرفتند که به غیر از داستان جذاب توانستند با شمایل تازه این بازیگران نیز مخاطب جلب کنند.
سریال «رحیل» که از شبکه سه سیما روی آنتن رفته از تازه‌ترین سریال‌های تاریخی است که جای ویژه‌ای برای استفاده از بازیگران توانمند و صاحب سبک باز کرده؛ از کاظم هژیرآزاد و فرخ نعمتی تا ثریا قاسمی، نسیم ادبی، هومن برق‌نورد، اندیشه فولادوند، حمیدرضا آذرنگ، مریم کاویانی و حسام محمودی فقید و...، بازیگرانی‌اند که قبلاً در بسیاری از سریال‌های تلویزیونی هنرنمایی آنها را دیده بودیم و حالا جملگی در شمایلی تاریخی نقش‌آفرینی کرده‌اند.
کاظم هژیرآزاد در سریال «رحیل» در نقش خان بابا ظاهر شده که در خدمت دربار قاجار، به خصوص ولیعهد احمدشاهی است که در فرنگ لنگر انداخته و ماندگار شده است. اینجا تنها اوست که صاحب اندیشه است و نقطه اتکای دربار از هم گسیخته محسوب می‌شود. ولیعهد با وی مشورت کرده و این خان باباست که در بزنگاه‌ها راهنمایی‌اش می‌کند.
بازی در نقش‌های مختلف و سخت، او را آب‌دیده کرده؛ هم عصای دست تهیه‌کننده و کارگردان است، هم معلمی با دانش و تجربه فراوان برای هنرپیشه‌های جوان و جویای نام سریال«رحیل» که برایشان راه را از چاه تشخیص داده و آنان را به مسیر درست هدایت کند.
ورود ثریا قاسمی در نقش ننه قمر به سریال «رحیل» به بهانه یافتن همسری مناسب از بین خدمتکاران برای تنها پسرش، توجیه دارد؛ زیرا او سابقه خدمت در این کاخ را داشته و به عنوان قابله چند شاهزاده قاجاری را به دنیا آورده است. ننه قمر مورد احترام است و رفتار زینت‌الملوک و بقیه خدمه این مهم را به خوبی نشان می‌دهد.
ثریا قاسمی بازیگر پیشکسوت و کاربلدی است که با کیفیت بالا نقش ننه قمر را بازی کرده؛ به نظر ورود ننه قمر به کاخ نمی‌تواند فقط برای انتخاب همسر برای پسرش باشد و ثریا قاسمی چنان ننه قمر را به عنوان فردی قوی و محبوب در روند جریان داستان تأثیرگذار کرده که درستی انتخاب او را متبادر می‌کند. فرخ نعمتی با سابقه بالا در سینما و تلویزیون در نقش یک صحاف دربار و پدر پسری عاشق پیشه به نام اصلان در سریال «رحیل» نقش آفرینی می‌کند.
در بخش‌هایی که حضور دارد، سایه‌اش بر کل سریال سنگینی می‌کند. او به پیر دِیری می‌ماند که وقایع را در خشت خام می‌بیند. هم هنرمندی کاربلد است، هم پدری مشفق و دنیا دیده و هم دانایی است که دیگران به دانش و تجربه او احتیاج مبرم دارند. اگر مَحا این پیر صحاف و پسرش اصلان را محرم اسرار خود می‌داند، بیهوده نیست، زیرا یقین دارد تکیه‌گاه مطمئنی‌اند که در بزنگاه‌ها به یاری‌اش خواهند آمد.
اندیشه فولادوند در سریال «رحیل» نقشی را بازی می‌کند که تاکنون نظیر آن را ایفا نکرده است. کاری سخت که تنها از عهده بازیگران توانمندی مانند او برمی‌آید. او کاراکتر زنی به نام بیتاج را بازی می‌کند که تشنه قدرت است و برای رسیدن به اهداف خود از هر وسیله‌ای استفاده می‌کند، از همسر خود زمان خان که افسر نظمیه است گرفته تا زنان حرمسرای قاجار و به خصوص جادوجنبل و نیروهای شیطانی.
سفر به عصر قجر با حمیدرضا آذرنگ و یک مهمان ویژه/ روح حسام محمودی الهام‌بخش «رحیل» شد + عکسبازی اندیشه فولادوند در این سریال، بیشتر تکیه به تکنیک‌های تئاتری دارد؛ هم در حرکت و هم در بیان. هرچند که از عهده نقش به خوبی برآمده است اما در برخی از صحنه‌ها بازی‌اش بسیار اغراق‌آمیز می‌شود. حمیدرضا آذرنگ در سریال «رحیل» در نقش یک مأمور بالارتبه نظمیه ایفای نقش کرده که برای رشد شغلی دست به دامن سحرهای دیباج شده بی‌خبر از آنکه این سحر و جادو به زودی علیه خودش به کار می‌رود.
آذرنگ با اینکه در سال‌های اخیر در سینما و تلویزیون بسیار پُرکار شده اما در سریال «رحیل» سعی کرده با نوعی تمرکز و مکث بر کاراکتر، کاری کند که سحرشدگی او به خوبی در سریال متبادر شود. هومن برق‌نورد در سریال «رحیل» در نقش سردسته لمپن‌ها بازی می‌کند؛ نوعی شعبان بی‌مخ که در تمام ادوار بوده و حالا در دوران گذار از قاجار به پهلوی سریال «رحیل» تبدیل شده به عامل نظمیه‌چی‌هایی که می‌خواهند ورق را به نفع خود برگردانند.
برق نورد با نوعی تیپ‌سازی متکی بر طنز وارد سریال می‌شود و سعی می‌کند هم مخاطب را تحت تأثیر قرار دهد و هم خنده‌ای بر لب او بنشاند؛ مریم کاویانی و حسام محمودی از دیگر بازیگران سریال «رحیل»اند که یکی در نقش یکی از بانوان درباری و دیگری در نقش شازده‌ای به آخر خط رسیده جلوه‌هایی تازه از بازیگری خود را عیان کرده‌اند.
سریال «رحیل» در کنار بازیگران باسابقه گروهی از بازیگران جوان و بااستعداد را به کار گرفته؛ ریحانه رضی، علی عباسی‌زاده، گیتا راد، غزاله اکرمی، ابتسام بغلانی، بهمن هراتی و... که با وجود برخی اغراق‌ها، اغلب تلاش کرده‌اند در خدمت متن و شخصیت‌پردازی رحیل باشند و نه به مانند برخی آثار در خدمت خودنمایی. کنترل صحیحی که رامین عباسی‌زاده طراح و تهیه‌کننده سریال بر انتخاب بازیگر و نحوه بازیگری بی‌اطوار و در خدمت درام داشته باعث شده بازیگران جوان هم به خاطر بازی‌های خود دیده شوند و نه به خاطر گریم خاص.
سریال «عاشورا» الگویی برای امروزدر سال‌های اخیر کم آثار تاریخی‌طور متأثر از سریال‌های ترک ندیدیم که به جای داستان‌پردازی و شخصیت‌سازی مناسب، همه‌چیز را به گریم‌های پراغراق و طراح لباس و صحنه شلوغ متکی کردند و نتیجه‌اش هم خدشه بر خاطرات خوش مخاطبان از سریال‌هایی نظیر «هزاردستان» بود.
سریال «رحیل» با به خدمت‌گیری گروهی از توانمندان تولید تلاش کرده‌اند تاریخی‌سازی در دل درام و متکی بر شخصیت‌پردازی تازه و خوش آهنگ را رقم بزنند. اکبر خواجویی کارگردان سریال ماندگار «پدرسالار» سال‌ها پیش سریالی تاریخی به نام «هشت بهشت» را ساخته بود که با وجود کم‌هزینه بودن دو عنصر مهم داشت؛ یکی شخصیت‌پردازی مناسب و دیگری داستان‌پردازی رازآلود و معماگونه در دل اجتماع.
این دو عنصر باعث شد سریال «هشت بهشت» همچنان در بازپخش، مخاطب داشته باشد. این الگوی درست در سریال‌هایی فرنگی متأخر همچون "غریبه"، پیکی بلایندرز، "1923" و... به خوبی مشهود است و سریال «رحیل» را به همین شیوه و با تأکید بر روایت تاریخی اجتماعی متمرکز بر شخصیت‌پردازی قابل تأمل و خلق کاراکترهای سمپاتیک، جلب مخاطب می‌کند.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: بازیگران سینما و تلویزیون شبکه سه تلویزیون رسانه ملی سریال اندیشه فولادوند شخصیت پردازی ثریا قاسمی برق نورد ننه قمر سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۴۸۶۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
هر صبح و شام در آستانه مقدسه رضوی قرآن تلاوت نمایند / نگاهی به شواهد تاریخی درباره پیشینه قرائت قرآن در حرم مطهر امام رضا(ع)
پنجشنبه گذشته به رسم دیرینه، جلسات سنتی قرآن کریم در یکی از شبستان‌های مسجد گوهرشاد در قالب برنامه دارالحفاظ آغاز شد. در این جلسه که ساعت 4 صبح پنجشنبه 6اردیبهشت در مسجد گوهرشاد برگزار شد استاد سیدمرتضی سادات فاطمی به عنوان پیشکسوت و صدرالحفاظ آستان قدس رضوی دعوت شد تا استاد این جلسه سنتی قرآنی در حرم مطهر رضوی باشد. قرار زیبایی که بناست با حضور سایر اساتید پیشکسوت تکرار شود. به این بهانه مروری بر پیشینه برنامه‌های قرآنی حرم مطهر رضوی داریم.
قرائت قرآن در جوار بارگاه علی بن موسی‌الرضا(ع) سنتی به قدمت این صحن و سراست. نشان آن، قدیمی‌ترین قرآن وقفی این آستان است. سنتی که طی قرن‌ها به مرور شکل گرفت و به شکل مراسمی آیینی قد کشید. نشان به این نشان که در دوره صفوی حفاظ حرم مطهر دارای جایگاه ویژه‌ای بودند و واقفان برای پایداری سنت تلاوت در حرم علی بن موسی الرضا(ع) وقف‌های متعدد داشتند. یکی از این وقف‌ها مربوط به خواجه علاءالدین حاجی در عهد شاه طهماسب اول صفوی است که به تاریخ 993 قمری وقف و بخشی از درآمد آن صرف تأمین هزینه تلاوت قرآن در حرم مطهر شده تا حفاظ هر صبح و شام در روضه متبرکه، قرآن تلاوت کنند. سنتی دیرین که تا امروز ادامه دارد. کافی است سحرگاه به نیت زیارت به حرم مطهر رفته و پس از عرض ارادت، سری به مسجد گوهرشاد بزنید تا قاریان را نشسته به احترام ببینید و نوای ملکوتی قرآن را بشنوید که بر بال‌های ملائک تا آسمان می‌رود.
سنتی که از آغاز بود
قرائت قرآن در اماکن مقدس توصیه پسندیده‌ای است که در مزارات سرزمین‌های اسلامی از آغاز اسلام برقرار بوده است. با شکل‌گیری مشهدالرضا(ع) در قرن سوم هجری و حضور زائران بر گرد مرقد مطهر علی بن موسی‌الرضا(ع) قرائت قرآن نیز رایج بوده است. به نوشته مؤلف عیون اخبارالرضا(ع)، در قرن چهارم هجری زائران در کنار مرقد امام رضا(ع) قرآن تلاوت می‌کردند. ابن‌بابویه با واسطه از ابوعلی محمد بن معاذ و به نقل از ابوعمر و محمد بن عبدالله حاکم نوغان می‌نویسد: «مسافری از ری که نامه‌ای از بعضی سلاطین حمیر برای نصربن احمد امیر بخارا داشت، به زیارت حرم آمده، شب را در حرم به سر برد و بعد از نماز شروع به خواندن قرآن کرد».
قرآن‌های موجود در موزه آستان قدس رضوی با قدمت هزارساله خود شاهدی دیگر بر این ماجرا هستند. قدیمی‌ترین قرآن وقفی به شماره 3004 که به خط کوفی بر پوست آهو نوشته شده، متعلق به ابوالقاسم علی بن ناصرالدوله ابی‌الحسن محمد بن ابراهیم سیمجور است که به سال 363 وقف شده است. به جز این، دو قرآن دیگر نیز یکی وقف سلطان محمود غزنوی به تاریخ 393 قمری و دیگری مربوط به ابوالبرکات که در رمضان 421 قمری وقف شده است. غیر از تاریخ، نکته دیگری که در وقف‌نامه این قرآن آمده و از نظر اثبات تلاوت قرآن در این آستان دارای اهمیت است، تصریح به عدم خروج قرآن از حرم است. گفته می‌شود با گسترش این صحن و سرا و رونق مشهدالرضا(ع) به موازات توجه به خدمات رفاهی برای زائران، در خصوص نیازهای عبادی و زیارتی آنها نیز اندیشه می‌شده است. اما در این مورد تا قرن نهم هجری سندی در دست نیست و نخستین و قدیمی‌ترین خبر در این خصوص متعلق به برگزاری آیین قرائت قرآن در حرم مطهر به گزارش فضل‌االله روزبهان خنجی است که در شرح سفر زیارتی محمد خان شیبانی به مشهد، در وصف مراسم قرائت قرآن حفاظ نوشته است: «...و اشارت علیه سانح شد که حفاظ در بیرون قبه قرائت قرآن نمایند و فرمودند مکروه است در پایین قبر قرآن خوانند و تأکید نمودند که «... باید بعد از این، حفاظ مرقد مقدس رضوی در بیرون قبه تلاوت نمایند؛ به رعایت ادب اقرب است». سپس مولانا حافظ جامی، غزلی ترکی در هشت بیت در منقبت امام رضا(ع) با رخصت همایونی قرائت کرد و آن گاه حدیثی قدسی به اسناد مسلسل، به روایت حضرت رضا(ع) قرائت و ترجمه شد و همگان فیض بردند».
با مرور این شرح به جزئیات مهمی در خصوص مراسم قرائت در حرم مطهر رضوی می‌رسیم. نخست اینکه مراسمی اینچنین دارای سابقه بوده و در پایین پای حضرت اجرا می‌شده و پس از این زمان به مکانی دیگری منتقل شده‌است. جز این می‌توان درباره تشریفات مراسم نتایجی گرفت، مانند اینکه در پایان تلاوت قرآن، برنامه‌های دیگری مانند سخنرانی و شعرسرایی برقرار بوده و همچنین شرح احادیث انجام می‌شده است. اشعار و احادیثی که بعدها منشآت خواجه نصیر طوسی و مدایح دوازده امام جای آن را گرفت.
دارالحفاظ، رواقی برای حفاظ حرم مطهر
دیگر خبری که از قرن نهم می‌تواند در خصوص سنت تلاوت قرآن در حرم مطهر رضوی ذکر کرد، وجود رواق دارالحفاظ در حرم مطهر است. رواقی که گفته می‌شود به دست گوهرشاد بیگم در اوایل قرن نهم هجری ساخته شده و نامش را از حفاظ قرآن کریم حرم مطهر دارد. گفته می‌شود وجود این رواق و نامش نشان‌دهنده این است که مراسمی اینچنینی در عهد تیموریان و حتی در قرن هشتم نیز مرسوم بوده و به همین دلیل مکانی ویژه برای آن ساخته و تدارک دیده‌اند. دیگر شاهد و سند ماجرا نشان مصدری حافظ مسجد جامع گوهرشاد است که سلطان حسین میرزای بایقرا به نام خواجه حافظ حسینعلی (که از حافظان و قاریان بزرگ آن دوره خوراسان بوده) صادر کرده است و به موجب این حکم، او ریاست حفاظ بیت‌المغفره و مسجد جامع گوهرشاد را عهده‌دار شده است. برای فهم بیشتر از این سنت باید در تاریخ جلوتر بیاییم تا به عهد صفوی برسیم. در این دوره به خاطر وقف‌نامه‌هایی که عواید آن به این مراسم اختصاص یافته و همچنین اسنادی که درزمینه مواجب حفاظ و شرح هزینه برگزاری مراسم وجود دارد می‌توان به اصطلاحات مربوط به این مراسم رسید. اصطلاحاتی مانند صدرالحفاظ، حافظ، سلطان القراء و صدر القراء که به جایگاه و اهمیت حافظان قرآن و این مراسم در عهد صفوی اشاره دارد. گفته می‌شود حفاظ در عهد صفوی زیر نظر خادم‌باشی و همچنین سرکشیک که متولی این مراسم بود، خدمت می‌کردند. براساس این وقف‌نامه‌ها حفاظ در دو دسته «حفاظ بالاسرمبارک» و «حفاظ حرم مطهر» زیر نظر مسئولان به تلاوت قرآن و ادعیه می‌پرداختند. شرح این وقف‌نامه‌ها مفصل است و در مجالی دیگر به آن خواهیم پرداخت.
آزاده خلیلی
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است